Các câu hỏi xoay quanh truyện ngắn Bàn về nhân vật Thánh Gióng
✍️ Câu 1: Vì sao nhân vật Thánh Gióng được xem là biểu tượng của sức mạnh nhân dân?
Thánh Gióng là hình ảnh ẩn dụ cho sức mạnh tiềm ẩn trong nhân dân, chỉ khi đất nước gặp nguy nan thì sức mạnh ấy mới được đánh thức. Sự trưởng thành đột ngột và chiến thắng của Gióng thể hiện niềm tin vào tinh thần đoàn kết và lòng yêu nước của dân tộc.
✍️ Câu 2: Theo anh/chị, chi tiết Thánh Gióng “uống nước, ăn cơm với cà” có ý nghĩa gì?
Chi tiết này cho thấy Thánh Gióng là một con người bình thường, gần gũi với đời sống dân gian. Nó làm nổi bật tính nhân dân trong hình tượng nhân vật, giúp người đọc cảm nhận được sự thân thuộc và chân thực.
✍️ Câu 3: Qua đoạn trích, anh/chị cảm nhận như thế nào về sự kết hợp giữa yếu tố kỳ ảo và hiện thực trong truyện Thánh Gióng?
Truyện kết hợp hài hòa giữa yếu tố kỳ ảo như nguồn gốc thần linh, phép thuật và yếu tố hiện thực như đời sống dân làng, công việc rèn vũ khí. Sự kết hợp này tạo nên sức hấp dẫn cho truyện và phản ánh quan niệm dân gian về người anh hùng.
✍️ Câu 4: Vì sao tác giả cho rằng Thánh Gióng là nhân vật “vừa có tính khái quát hóa, vừa giàu tính cụ thể”?
Thánh Gióng đại diện cho hình mẫu người anh hùng lý tưởng trong văn hóa dân gian, mang tính khái quát. Đồng thời, chàng có tên, quê hương, hoàn cảnh sống rõ ràng, khiến nhân vật trở nên sống động và gần gũi với người đọc.
✍️ Câu 5: Văn bản giúp anh/chị nhận ra điều gì về giá trị của truyền thuyết Thánh Gióng?
Truyền thuyết Thánh Gióng không chỉ ca ngợi tinh thần chống giặc ngoại xâm mà còn thể hiện niềm tin của nhân dân vào công lý và sức mạnh cộng đồng. Nó góp phần nuôi dưỡng lòng yêu nước và tự hào dân tộc qua các thế hệ.
ĐỀ ĐỌC HIỂU
Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu: Bàn về nhân vật Thánh Gióng (Hoàng Tiến Tựu)
BÀN VỀ NHÂN VẬT THÁNH GIÓNG
Hoàng Tiến Tựu
Truyện Thánh Gióng là tác phẩm lớn đầu tiên về đề tài giữ nước chống xâm lược. Nhân vật Thánh Gióng được xây dựng rất đặc sắc, vừa là một anh hùng phi thường với vẻ đẹp lí tưởng, vừa là một con người trần thế với những vẻ đẹp giản dị, gần gũi.
Trước hết, Thánh Gióng hội tụ những đặc điểm phi thường, thể hiện lí tưởng của nhân dân về người anh hùng đánh giặc cứu nước. Sự phi thường của nhân vật Gióng thể hiện qua những chi tiết về sự thụ thai thần kì của bà mẹ Gióng (như bà bắt đầu mang thai Gióng sau khi bà ướm thử bàn chân mình vào vết chân khổng lồ, bà mang thai Gióng mười hai tháng mới sinh,…). Ở Gióng có cả sức mạnh của thể lực và sức mạnh của tinh thần, ý chí. Không có thể lực và ý chí chiến đấu phi thường, làm sao Thánh Gióng có thể nhổ từng bụi tre đằng ngà để tiếp tục truy kích và đánh tan giặc Ân xâm lược? Tất cả những chi tiết ấy đều nhằm mục đích đề cao người anh hùng, làm cho người anh hùng có nguồn gốc siêu nhiên, thần thánh khác thường.
Nhìn chung, những yếu tố kì diệu khác thường trong nhân vật Gióng tuy khá nổi bật nhưng cũng không thể lấn át và thay thế được cái bình thường của con người trần thế. Nguồn gốc, lai lịch của Gióng thật rõ ràng, cụ thể và xác định. Căn bản và trước hết, Gióng là một Con Người, một người con của làng Phù Đổng, nước Văn Lang, đời Hùng Vương thứ sáu. Quá trình ra đời, trưởng thành và chiến thắng giặc ngoại xâm của Gióng đều gắn với những người dân bình dị. Dù có siêu nhiên kì ảo đến đâu, Gióng vẫn phải “nằm trong bụng mẹ” (dù là mấy tháng), vẫn phải “uống nước, ăn cơm với cà” (dù là mấy nong), vẫn phải mặc quần áo bằng vải của dân làng Phù Đổng (dù là cỡ rộng đến đâu). Và ngay cả ngựa sắt, roi sắt, áo giáp sắt của Gióng cũng là do vua Hùng tập hợp những người thợ rèn tài giỏi ở trong nước đúc nên.
Nhân vật Thánh Gióng thể hiện sức mạnh của nhân dân trong công cuộc giữ nước. Lực lượng chống giặc ngoại xâm, bảo vệ Tổ quốc của dân tộc bình thường tiềm ẩn trong nhân dân, tương tự như chú bé làng Gióng nằm im không nói, không cười. Nhưng khi có giặc thi tiếng gọi ấy đã tập hợp, thức tỉnh tất cả các lực lượng tiềm ẩn ấy của dân tộc và làm nên Thánh Gióng.
Khi chưa có giặc, Gióng là đứa trẻ nằm im không biết nói. Khi nghe tiếng gọi của non sông, Gióng vụt lớn lên và cất lời nhận nhiệm vụ đánh tan giặc, Thánh Gióng bay về trời. Quá trình phát triển của nhân vật Thánh Gióng dồi dào ý nghĩa nhân sinh và nên thơ, nên họa biết bao!
(Theo Hoàng Tiền Tựu, Bình giảng truyện dân gian, NXB Giáo dục, 2003)
Câu 1. Phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong văn bản là:
- Nghị luận
- Biểu cảm
- Tự sự
- Miêu tả
Câu 2. Văn bản trên làm em nhớ đến truyền thuyết nào?
- Truyền thuyết Con rồng cháu tiên
- Truyền thuyết Bánh chưng, bánh giầy
- Truyền thuyết Thánh Gióng
- Truyền thuyết Sự tích Hồ Gươm
Câu 3. Nhận xét của người viết về nhân vật Thánh Gióng là:
- Thánh Gióng có sức mạnh.
- Nhân vật Thánh Gióng được xây dựng rất đặc sắc, vừa là một anh hùng phi thường với vẻ đẹp lí tưởng, vừa là một con người trần thế với những vẻ đẹp giản dị, gần gũi.
- Tất cả những chi tiết ấy đều nhằm mục địch đề cao người anh hùng, làm cho người anh hùng có nguồn gốc siêu nhiên, thần thánh khác thường.
- Cả ba đáp án đều sai.
Câu 4. Phó từ trong câu “Và ngay cả ngựa sắt, roi sắt, áo giáp sắt của Gióng cũng là do vua Hùng tập hợp những người thợ rèn tài giỏi ở trong nước đúc nên.” là:
- Và
- Là
- Những
- Của
Câu 5. Tác giả đã đưa ra bằng chứng thể hiện đặc điểm phi thường của Thánh Gióng qua câu văn nào?
- Trước hết, Thánh Gióng hội tụ những đặc điểm phi thường, thể hiện lí tưởng của nhân dân về người anh hùng đánh giặc cứu nước.
- Ở Gióng có cả sức mạnh của thể lực và sức mạnh của tinh thần, ý chí.
- Sự phi thường của nhân vật Gióng thể hiện qua những chi tiết về sự thụ thai thần kì của bà mẹ Gióng (như bà bắt đầu mang thai Gióng sau khi bà ướm thử bàn chân mình vào vết chân khổng lồ, bà mang thai Gióng mười hai tháng mới sinh,…).
- Tất cả những chi tiết ấy đều nhằm mục đích đề cao người anh hùng, làm cho người anh hùng có nguồn gốc siêu nhiên, thần thánh khác thường.
Câu 6. Từ Hán Việt trong câu “Trước hết, Thánh Gióng hội tụ những đặc điểm phi thường, thể hiện lí tưởng của nhân dân về người anh hùng đánh giặc cứu nước.” là:
- Trước hết
- Đặc điểm
- Nhân dân
- Phi thường
Câu 7. Tác giả đã đưa ra bằng chứng thể hiện đặc điểm “là một con người trần thế” của Thánh Gióng qua câu văn nào?
- Nguồn gốc, lai lịch của Gióng thật rõ ràng, cụ thể và xác định.
- Khi chưa có giặc, Gióng là đứa trẻ nằm im không biết nói.
- Khi nghe tiếng gọi của non sông, Gióng vụt lớn lên và cất lời nhận nhiệm vụ đánh tan giặc, Thánh Gióng bay về trời.
- Quá trình phát triển của nhân vật Thánh Gióng dồi dào ý nghĩa nhân sinh và nên thơ, nên hoa biết bao!
Câu 8. Phó từ “những” trong cụm danh từ “Tất cả những chi tiết ấy” bổ sung ý nghĩa gì?
- Bổ sung ý nghĩa về thời gian
- Bổ sung ý nghĩa về mức độ
- Bổ sung ý nghĩa về số lượng
- Bổ sung ý nghĩa phủ định
Câu 9. Khi nói về sự phi thường của nhân vật Gióng, người viết đã đưa ra những bằng chứng nào?
Câu 10. Để viết bài nghị luận này, người viết cần trang bị những kiến thức và kĩ năng gì?
HƯỚNG DẪN CHẤM
| 1.A | 2.C | 3.B | 4.C | 5.C | 6.D | 7.A | 8.C |
Câu 9. Khi nói về sự phi thường của nhân vật Gióng, người viết đã đưa ra những bằng chứng:
Chi tiết về sự thụ thai thần kì của bà mẹ Gióng (như bà bắt đầu mang thai Gióng sau khi bà ướm thử bàn chân mình vào vết chân khổng lồ, bà mang thai Gióng mười hai tháng mới sinh,…). Ở Gióng có cả sức mạnh của thể lực và sức mạnh của tinh thần, ý chí. Không có thể lực và ý chí chiến đấu phi thường, làm sao Thánh Gióng có thể nhổ từng bụi tre đằng ngà để tiếp tục truy kích và đánh tan giặc Ân xâm lược.
Câu 10. Để viết bài nghị luận này, người viết cần trang bị những kiến thức và kĩ năng:
+ Kiến thức về văn bản Thánh Gióng, hiểu nội dung, nghệ thuật của truyện Thánh Gióng
+ Kĩ năng làm bài văn nghị luận văn học. Biết đưa ra ý kiến, lí lẽ, dẫn chứng để làm rõ ý kiến của mình.
